- Ιφιγένεια εν Αυλίδι
- Τραγωδία του Ευριπίδη, από τις ωραιότερες δημιουργίες του, που διδάχθηκε για πρώτη φορά γύρω στο 405 π.Χ. στην Αθήνα. Με το έργο αυτό ο μεγάλος τραγικός θίγει το θέμα της εθελοντικής θυσίας, όπως άλλωστε έκανε και σε άλλες τραγωδίες του. Μαζί με τις Βάκχες και τον Αλκμαίωνα τον Κορίνθιο αποτελούσε τριλογία, το τελευταίο μέρος της οποίας όμως δεν διασώθηκε.
Η τραγωδία αναφέρεται στη θυσία της Iφιγένειας, κόρης του Αγαμέμνονα, του αρχηγού της ελληνικής εκστρατείας στην Τροία, και εξελίσσεται στο ναυτικό στρατόπεδο των Ελλήνων στην Αυλίδα. Ο αρχιστράτηγος καλεί εκεί την Κλυταιμνήστρα με την Ιφιγένεια, την οποία υποτίθεται ότι πρόκειται να παντρέψει με τον Αχιλλέα, ενώ στην πραγματικότητα σκοπεύει να τη θυσιάσει στην Άρτεμη, εξασφαλίζοντας έτσι ευνοϊκό άνεμο για τον στόλο του. Οι αναρίθμητοι δισταγμοί του δεν στέκονται ικανοί να μετατρέψουν την τελική βούλησή του. Στο άκουσμα της επιβεβλημένης ανάγκης να θυσιαστεί η κόρη της, η Κλυταιμνήστρα αντιστέκεται εκτοξεύοντας πικρές κατηγορίες στον άκαρδο και σκληρό πατέρα, ενώ η Ιφιγένεια ικετεύει να την αφήσουν να ζήσει, προτιμώντας μια άσχημη και άδοξη ζωή παρά έναν πρόωρο και δοξασμένο θάνατο. Σύντομα όμως η μελλοθάνατη νέα αρχίζει να αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο της θυσίας της ως αναπότρεπτη και αναγκαία πράξη, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εκστρατεία που θα αναχαιτίσει την ασιατική αυθαιρεσία. Αποκρούει την επιθυμία του Αχιλλέα να θυσιαστεί ο ίδιος, παρηγορεί τη δυστυχισμένη μητέρα της μεγαλόψυχα και βαδίζει περήφανη στον θάνατο. Το τέλος της τραγωδίας είναι απροσδόκητο: η Άρτεμη, από μηχανής θεά, αναγγέλλει τη σωτηρία της Ιφιγένειας, θυσιάζοντας στη θέση της μία ελαφίνα και προορίζοντας την ίδια για την υπηρεσία της. Το τέλος αυτό έχει χαθεί (ίσως ο ποιητής άφησε το έργο του ανολοκλήρωτο) και αντικαταστάθηκε από μια αγγελική ρήση προς την Κλυταιμνήστρα, η οποία διηγείται το θαύμα που συντελέστηκε την ώρα της θυσίας. Μέσα από το έργο του Ευριπίδη η Ιφιγένεια έχει καθιερωθεί ως αιώνιο σύμβολο της εκούσιας αυτοθυσίας για την πατρίδα, ενώ το θέμα αυτό έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλά κατοπινά ζωγραφικά, γλυπτικά και λογοτεχνικά αριστουργήματα.
H Ιφιγένεια στην Αυλίδα, σχέδιο άγνωστου καλλιτέχνη σε αττικό ερυθρόχρωμο αμφορέα.
Σκηνή από παράσταση της τραγωδίας «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη (φωτ. ΑΠΕ).
Dictionary of Greek. 2013.